کاتالیزور چیست ؟
مبدل کاتالیستی (کاتالیزور) وسیله‌ای است که سر راه خروجی اگزوز خودرو قرار می‌گیرد و طی یک سری واکنش‌های شیمیایی با تبدیل گازهای سمی حاصل از احتراق خودرو به گازهای بی ضرر، از آلودگی هوا جلوگیری میکند. البته این مبدل‌ها انواع مختلفی دارند و واکنش‌های شیمیایی هر کدام از آنها بسته به نوع موتور و سوخت مصرفی متفاوت است.
این گازهای آلاینده در خودروها شامل اکسیدهای نیتروژن (NOx)، کربن منواکسید (CO) و هیدروکربن‌های نسوخته (HC) هستند.
کاتالیزور از چه ساخته شده است؟
فلزی که داخل کاتالیزور قرار دارد عمدتا از جنس پلاتینیوم یا یک فلز مشابه مثل رودیوم یا پالادیوم است. گازها از طریق یک ساختار لانه زنبوری سرامیکی داخل محفظه جریان پیدا میکنند و با فلزهایی پوشانده میشود که عملکرد اصلی آنها کاهش انتشار گاز است.
کاتالیزورها به کاهش آلودگی نیتروژن اکسید با خروج اکسیژن کمک میکنند. نیتروژن اکسیدها به گازهای نیتروژن و اکسیژن تجزیه میشوند که بی خطر هستند.
به علاوه در نزدیکی کاتالیزور یک سنسور اکسیژن (O2) قرار دارد، که به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) میزان اکسیژن مشاهده شده در گازهای اگزوز را نشان میدهد. در نتیجه وسیلۀ نقلیه با نسبت هوا/سوخت کارآمدتری عمل میکند و بنابراین موتور برای کاتالیزور، اکسیژن کافی را تامین میکند تا فرآیند اکسیداسیون تکمیل شود.
علت خرابی کاتالیزور
- خرابی سنسور اکسیژن یا اشکال در سیستم جرقه‌زنی :خرابی سنسور اکسیژن، اشکال در سیستم جرقه‌زنی موتور و یا مشکلی در زمان‌بندی احتراق موتور
- وارد شدن ضربه شدید و تصادفات جاده ای: در صورتی که خودروی تصادف شدیدی داشته باشد، ممکن است کاتالیزور اگزوز شما بر اثر ضربه تصادف آسیب ببیند و خراب شود
- ورود روغن یا ضدیخ به سیستم اگزوز : علت این مشکل خرابی واشر سرسیلندر و روغن سوزی موتور می باشد
عمر مفید کاتالیزور خودرو
کاتالیست ها دارای طول عمر مفید بین 100000 تا 120000 کیلومتر بوده و در صورتی که نسبت به تعویض آن در زمان مقرر اقدام نشود، میزان آلاینده های موجود در کاتالیزور بیش از 5 برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
علائم خرابی کاتالیزور چیست ؟
خرابی کاتالیزور علائم مختلفی دارد که گاهی یک علامت دارد و گاهی چندیدن اشکال با هم نمایان می شود
- بد کار کردن موتور :موتور سخت روشن میشود، بد کار میکند، لرزش خواهد داشت و مصرف سوخت افزایش پیدا خواهد کرد.
- کاهش شتاب موتور:از آنجایی که گازهای خروجی اگزوز به خوبی نمی‌توانند خارج شوند، توان موتور نیز کم میشود.
- خروج بوی نامطبوع از اگزور شبیه تخم مرغ گندیده
- افزایش آلایندگی : آلایندگی خودروی افزایش پیدا کرده و در صورت مراجعه به مراکز اخذ معاینه فنی، خودرو به دلیل آلودگی بالا رد میشود.
- بالارفتن دمای موتور : ممکن است دمای موتور بالا برود. این می‌تواند در نتیجه جمع شدن سوخت نسوخته در سیستم اگزوز باشد.
مزایا و معایب حذف کاتالیزور خودرو
به طور کلی حذف کاتالیزور به علت افزایش شدید آلایندگی به هیچ عنوان توصیه نمیشود اما در زیر با مزایا و معایب حذف این قطعه در خودرو اشاره میکنیم
مزایا :
- عدم نیاز به سوخت با کیفیت بالا
- تاثیر بر عمر موتور :استفاده از کاتالیزور ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عمر موتور خودرو تأثیر بگذارد. برخی از خودروسازان معتقدند که استفاده از کاتالیزور باعث افزایش دمای موتور و در نتیجه کاهش عمر آن میشود.
- هزینه بالای خرید کاتالیزور : به علت وجود فلزات و عناصر گران بها در ساخت کاتالیزور هزینه خرید این قطعه بالا می باشد و گاها تعمیرکارها توصیه میکنن کاتالیزور خراب شده را به علت گران بودن هزینه حذف کنند
معایب :
- افزایش صدای موتور
- روشن شدن چراغ چک خودرو
- تاثیر مخرب بر روی سلامت موتور در بلند مدت
- انتشار بوی بسیار بد از خودرو
- افزایش شدید تولید گاز های مضر برای محیط زیست
- افزایش مصرف سوخت
در صورت نیاز به حمل خودرو تا تعمیرگاه به یدک کش بوشهر تماس بگیرید
